Başkent’in beklediği su yolda

Başkent’in içme suyu ihtiyacını karşılamak üzere Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan “Ankara İçme Suyu 2. Merhale Projesi Gerede Sistemi” çalışmaları yüzde 90 oranında tamamlandı.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Müsteşarı Akif Özkaya, Ankara Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürü (ASKİ) Cumali Kınacı ile birlikte Çamlıdere şantiye alanında yapımı gerçekleştirilen tüneli gezerek, incelemelerde bulundu. Bolu Gerede Işıklı Regüratörü ile Ankara Çamlıdere Barajı arasında su taşıyacak 31 bin 592 metre uzunluğundaki isale hattı, dünyanın en uzun içme suyu tünel hattı olma özelliğine sahip olacak. Yapım çalışmalarına 2010 yılında başlanan ve bu yıl sonunda tamamlanması planlanan isale hattı ile Çamlıdere Barajı’na yılda 226 milyon metreküp su getirilecek. Proje kapsamında özel olarak dizayn edilen ve sadece bu projede kullanılmak üzere üretilen 200 metre uzunluğunda ve 600 ton ağırlığında binlerce parçadan oluşan Tünel Delme Makineleri (TDM) kullanılıyor. Her bir parçası yurt dışından getirilen TDM’ler, sert zeminlerde hızlı imalat yapabilen, kazı ve kaplama yapma özelliğine de sahip.

Suyun Başkent’e ulaşmasına 3 kilometre kaldı
Orman ve Su İşleri Bakanlığı Müsteşarı Akif Özkaya, Ankara’nın uzun yıllar su ihtiyacının karşılanacağı Gerede İçme Suyu Projesi’nde sona yaklaşıldığını ifade ederek, “Bolu il sınırlarında bulunan Işıklı Regülatörü’nden 31 bin 592 metre uzunluğunda tünelle Çamlıdere Barajı’na su getiriyoruz. Sadece bu projede çalışmak üzere üretilen 3 adet tünel delme makinesi (TDM) ile isale hattının yapımını gerçekleştiriyoruz” dedi.

“Heyelan nedeniyle projede aksamalar yaşandı”
İnşaat çalışmalarının çatlaklı, kırıklı ve su gelişlerinin yoğun olduğu zor zemin şartlarında devam ettiğini kaydeden Özkaya, oluşan heyelanlar nedeniyle çalışmalara zaman zaman ara vermek zorunda kaldıklarını ve bunun da inşaat çalışmalarını aksattığını bildirdi. Yıl sonunda tamamlanması planlanan proje kapsamında tünelin 28 bin 317 metrelik kısmının tamamlandığını açıklayan Özkaya, Çamlıdere bölümünde geriye kalan 3 bin 275 metrelik kısmın da yapım çalışmalarının son sürat devam ettiğini söyledi.
Gerede Projesi yapım çalışmalarının yüzde 90 oranında tamamlandığını belirten Özkaya, şu bilgileri paylaştı:
“Tünel yapım çalışmalarında günde 14-14,5 metrelik ilerleme sağlıyoruz. Hesaplarımıza göre bir aksilik olmazsa inşallah yapım çalışmaları, 2018 yıl sonunda tamamlanacak. 2019 yılında Ankara’ya içme suyu sağlayacak bu tünel sayesinde uzun vadede Ankaramızın su sorunu çözülmüş olacak.”

Dünyanın en uzun içme suyu tüneli
ASKİ Genel Müdürü Cumali Kınacı da, Ankara için en önemli su kaynaklardan biri olan Gerede Projesi yapım çalışmalarını yakından takip ettiğini belirterek, Başkentlilere güzel haberler vermek için çaba harcadıklarını kaydetti. Kınacı, “Dünyanın en uzun içme suyu tüneli inşa ediliyor. 4,5 metre iç çapına sahip tünelde suyun iletim kapasitesi ise 40 metreküp saniye. Bu da bir günde Ankara’nın 3 günlük su tüketiminin karşılanması anlamına geliyor” dedi.

2060 yılına kadar Başkent’in su ihtiyacı karşılanacak
Kınacı, Başkent’in su ihtiyacının büyük bir bölümünü karşılayacak Gerede Projesi’nin devreye girmesiyle uzun süreli su sorunu yaşanmasının beklenmediğinin altını çizerek, “2010 yılında yapımına başlanan proje oldukça zor jeolojik koşullar altında gerçekleştiriliyor. Japon kredisiyle ve tamamen Türk firmaları tarafından inşa ediliyor. Önümüzdeki yıl tamamlanarak devreye girmesiyle birlikte 2060 yılına kadar Ankara’nın içme suyu ihtiyacını karşılaması öngörülüyor.”
Gerede’den gelecek suyun gerek mineral içeriği açısından, gerekse içilebilirlik açısından memba suyu kalitesinde olduğunu ifade eden Kınacı, özellikle kış aylarında çoğalan yüksek debideki suyun Çamlıdere Barajı’nda depolanacağını söyledi. 1 milyar 200 metreküp kapasiteye sahip Çamlıdere Barajı’nın tam dolmasıyla hiç yağmur yağmasa bile Ankara’nın tek başına 3 yıllık su ihtiyacını karşılayabileceğini vurgulayan ASKİ Genel Müdürü Kınacı, Kızılırmak suyu konusunda da şu açıklamalarda bulundu:
“Bu durumun şöyle bir önemi var. Kızılırmak suyuna kuraklık olsa dahi ihtiyaç duymayacağız. Kızılırmak suyunu temin ederken pompaların çalışması için enerji kullanıyoruz. Bunun maliyeti de ne yazık ki Ankaralılara yansıyor. Bu maliyet proje sayesinde ortadan kalkmış olacak.”

Gerede suyundan enerji üretilecek
Kızılırmak suyunun aksine Gerede sisteminde 104 metre yükseklikten akan suyu kontrol altına alarak, hidroelektrik santrali kuracaklarını ve bu sudan elektrik enerjisi üretileceğini açıklayan Kınacı, ASKİ tarafından kurulacak bu sistemin kendini 4yıl içinde amorti etmesini beklediklerini vurguladı.
Evsel atıkların kaynağından alınması için isale hattı boyunca 9 kilometre uzunluğunda kanal döşeneceğini ifade eden Kınacı, “Gerede sisteminde sanayi ve evsel atıklardan gelecek kirlilik su alma noktasında bertaraf edilecek. Bu yıl sonuna doğru tamamlanması planlanan bu kanal ile kirlilik, derenin mansap tarafında atılacak. Böylece Ankara, kirli sudan hiç etkilenmemiş olacak. Temiz su musluklardan akacak.”
Ankara’nın içme ve kullanma suyunun korunması amacıyla İçme Suyu Havza Koruma Planları hazırlandığını belirten Kınacı, “Bu proje kapsamında hem su alınacak Işıklı Regülatörü’nün bulunduğu noktada hem de Çamlıdere Barajı’nın bulunduğu noktada İçme Suyu Havza Koruma Planları’yla sularımızı da koruma altına almış olacağız” dedi.